جمع آوری گاز‌های مشعل ۳۰ درصد بیشتر شد

به گزارش مجله خبری نگار،در جهان سالانه افزون بر ۱۵۰ میلیارد متر مکعب گاز تحت عنوان فلرینگ (یا سوزاندن گاز‌ها توسط مشعل) به مواد آلاینده تبدیل می‌شود که بر اساس آمار‌های بانک جهانی این رقم چیزی معادل یک سوم مصرف گاز کل اروپاست. از کل حجم گاز‌های آلاینده، ۷۵ درصد آن متعلق به ۱۰ کشور است که ایران هم جزء آن‌ها محسوب می‌شود.

این موضوع از دید مجامع بین‌المللی حامی محیط زیست مخفی نمانده و مطابق با پروتکل کیوتو (Kyoto) که یکی از اسناد الحاقی کنوانسیون سازمان ملل متحد درباره تغییر آب و هوا به حساب می‌آید، کشور‌هایی که در جهت رفع آلایندگی‌های صنایع خود اقدام پیشگیرانه نداشته باشند، جریمه خواهند شد.

برای این موضوع اقداماتی در ایران انجام شد، قرارداد یک میلیارد و ۱۰۹ میلیون دلاری طرح «بهسازی و احداث تأسیسات جمع‌آوری گاز‌های مشعل» در شرق کارون سال ۱۳۹۷ میان هلدینگ خلیج فارس و شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب امضا و از سوی شرکت پالایش گاز بیدبلند خلیج فارس از مهرماه ۱۳۹۸ فعال شد. با اجرای این طرح ضمن خاموش شدن مشعل‌های منطقه و جلوگیری از سوزاندن ثروت و حفظ محیط زیست، خوراک این پالایشگاه افزون بر تثبیت، افزایش می‌یابد

پالایشگاه گاز بیدبلند خلیج فارس در آن روز‌ها به‌عنوان بزرگ‌ترین تأسیسات جمع‌آوری و فرآورش گاز‌های همراه نفت ایران با پیشرفت مناسبی مراحل پایانی تکمیل شدن را پشت سر می‌گذاشت و تجربه‌ای برای تحقق رؤیای ۱۱۰ ساله صنعت نفت برای جلوگیری از سوخت گاز‌های مشعل محسوب می‌شد.

همچنین طرح بهسازی و احداث تأسیسات جمع‌آوری گاز‌های مشعل در پهنه چهار استان خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد، بوشهر و قسمتی از استان فارس شامل ۲۷ پروژه فرعی و ۶ پروژه مشترک است؛ ۲۷ پروژه طرح در سه گروه جای گرفته‌اند؛ ۵ پروژه در زمینه پیش‌تراکم تزریق گاز، ۱۰ پروژه جمع‌آوری گاز‌های مشعل و ۱۲ پروژه بهسازی تأسیسات. در این طرح در مجموع حدود ۳۰۰ کیلومتر خط لوله احداث می‌شود.

در ابتدای اجرای طرح بهسازی و احداث تأسیسات جمع‌آوری گاز‌های مشعل، ۲۷ پروژه راهبردی تدوین‌شده، اولویت‌بندی شدند، بنابراین ابتدا پنج پروژه پیش‌تراکم شامل پیش‌تراکم ۹۰۰، پیش‌تراکم ۱۰۰۰، بازگردانی پازنان، تزریق گاز گچساران و تزریق گاز بی‌بی حکیمه به انضمام پروژه‌های برق‌رسانی آن‌ها در برنامه اجرا قرار گرفتند. این پنج پروژه، پروژه‌هایی بودند که به لحاظ سرمایه‌گذاری، کمترین سرمایه، اما بیشترین اثرگذاری را بر تأمین خوراک پالایشگاه بیدبلند خلیج فارس داشتند، زیرا تا حدودی از سوی مناطق نفت‌خیز جنوب پیش رفته بودند. برآورد اولیه سرمایه موردنیاز این پروژه‌ها نزدیک ۱۳۰ تا ۱۴۰ میلیون یورو بود.

همچنین سه پروژه پیش‌تراکم ۹۰۰، پیش‌تراکم ۱۰۰۰ و تزریق گاز گچساران به همراه سه پست برق در کنار هر پروژه امسال به بهره‌برداری می‌رسند که با بهره‌برداری از هر پروژه به ترتیب حدود ۹۰۰ میلیون فوت‌مکعب گاز در روز، ۳۵۰ میلیون فوت‌مکعب گاز در روز و ۱۷۰ میلیون فوت‌مکعب گاز در روز به خوراک پالایشگاه بیدبلند افزوده می‌شود. پروژه بازگردانی پازنان در ۶ ماهه نخست سال آینده (۱۴۰۲) به بهره‌برداری می‌رسد. پست برق ۴۰۰ کیلوولت که جزو بزرگ‌ترین پست‌های برق کشور است اوایل سال آینده به بهره‌برداری خواهد رسید.

خوراک پالایشگاه بیدبلند خلیج فارس با تکمیل پروژه‌های اولویت نخست، بیش از یک میلیارد فوت‌مکعب خواهد شد. پروژه‌های جمع‌آوری گاز‌های مشعل شامل رگ سفید، آغاجاری ۱، ۲، ۳، ۴، ۵، مارون ۳، ۵ و رامشیر و پازنان است. تمامی این پروژه‌ها به پیمانکار‌ها واگذار شده است. این پروژه‌ها پیشرفت‌های متفاوتی دارند و در این گروه، بالاترین پیشرفت ۵۰ درصد است.

قرارداد اجرای طرح بهسازی و احداث تأسیسات جمع‌آوری گاز‌های مشعل که از مهر ۹۸ امضا شد باید در ۴۲ ماه به پایان می‌رسید، اما به‌دلیل تخصیص نیافتن تسهیلات ارزی از سوی صندوق توسعه ملی اجرای این طرح با شتاب پیش نرفت. پس از راه‌اندازی پالایشگاه بید بلند خلیج فارس و تثبیت شرایط بهره‌برداری و امکان فروش محصولات از اواسط سال ۱۴۰۰، تأمین منابع ارزی و ریالی از سوی پالایشگاه انجام شد و اجرای طرح جمع‌آوری گاز‌های مشعل در وضع مناسبی قرار گرفت.

همه تجهیزات و تمامی پیمانکار انتخاب‌شده در طی فرآیند مناقصه طرح بهسازی و احداث تأسیسات جمع‌آوری گاز‌های مشعل ایرانی است و همه تجهیزات و اقلام موردنیاز از سوی سازندگان ایرانی تأمین می‌شود. مقرر است این طرح تا پایان دولت سیزدهم در سال ۱۴۰۴ تکمیل شود، اما زیرپروژه‌های این طرح در طول این چهار سال به‌مرور وارد مدار می‌شوند.

جواد اوجی وزیر نفت نیز در این راستا با تأکید بر ضرورت جمع‌آوری گاز‌های مشعل و تولید ارزش افزوده از آن اعلام کرد: باید از سوزاندن این سرمایه‌ها جلوگیری کرد و به آقای رئیسی قول می‌دهیم که در پایان این دولت گاز‌های مشعل غرب و شرق کارون و حوزه خارک جمع‌آوری شود که راهکار دارد و می‌شود.

صنعت نفت ایران بر مبنای اسناد بین‌المللی متعهد شده است تا سال ۲۰۳۰ نسبت به سناریوی ادامه روند‌های موجود انتشار گاز‌های گلخانه‌ای خود را ۴ درصد غیرمشروط و ۸ درصد مشروط کاهش دهد. به همین منظور، ایران می‌تواند از فرصت‌های موجود ذیل کنوانسیون و کنفرانس اعضا بهره گیرد.

یکی از اقدام‌هایی که برای کاهش تغییر اقلیم در ایران می‌تواند مورد تمرکز قرار گیرد، کنترل یا کاهش انتشار آلاینده‌های ناشی از سوزاندن گاز مشعل است. در کشور ما برنامه زمان‌بندی مشخصی برای حرکت به سمت حذف کامل گاز‌های مشعل وجود دارد که مشخصاً می‌توان به برنامه پنج‌ساله ششم توسعه کشور اشاره کرد.

به‌منظور به نتیجه رساندن طرح جلوگیری از گاز‌های همراه نفت و جمع‌آوری آن می‌توان از اسکیدمانتد‌ها استفاده کرد که یک راهکار بین‌المللی است، ویژگی این تجهیزات ساخت سریع و حمل سریع و نصب و راه‌اندازی راحت آن‌ها است، برای مثال، یک واحد فرآورشی با ظرفیت ۱۰۰ میلیون فوت‌مکعب در روز را می‌توان در مدت ۱۵ ماه ساخت و در کمتر از سه ماه نصب و راه‌اندازی کرد، در صورتی که ساخت واحد‌های کارخانه گاز و گاز مایع (NGL)، در ایران گاهی بیش از ۱۰ سال به طول می‌انجامد. تجهیزات فرآورشی سیار (Skid Mounted) قابلیت شیرین‌سازی و جداسازی میعانات گازی دارد و مانند یک واحد ان‌جی‌ال کارایی دارد و از اساس در شرایط حاضر بهترین روش برای افزایش تولید در ایران است.